Bir Haciz Türü Olan E-Haciz Nedir? Nasıl Kaldırılır?

Hepimizin bildiği gibi bir borcun ödenmemesi durumunda tahsil edilmesi için haciz işlemi uygulanabilir. Haciz ile borçlunun araba, ev gibi mal varlıklarına el konulabilir. İşte, bu uygulama artık elektronik ortamda da gerçekleşebiliyor. E-haciz yani elektronik haciz sistemi ile borç tahsilatları dijital ortamdan da yapılabiliyor. “Peki, nasıl?” diyorsanız gelin, birlikte “E-haciz nedir?” ve “E-haciz kaldırma için neler yapılmalı?” incelemeye başlayalım.

E-Haciz Nedir?

E-haciz sisteminin uygulama süreçlerine geçmeden önce “E-haciz nedir?” sorusunu cevaplamakta fayda var. Günümüzde hemen her sisteme artık dijital ortamdan ulaşmak mümkün. Daha hızlı ve pratik işlem için dijitalleşmenin etkileri her alanda görülüyor. Dijital ortama aktarılan işlemlerden biri de haciz.

Haciz, borçlu birinin borcunu ödememesi durumunda devlet tarafından alacağın tahsil edilmesi için kişinin araba, ev, mücevher, beyaz eşya, elektronik eşya gibi paraya çevrilebilen tüm değerli mallarına el konulması işlemidir. Bu işlemin elektronik ortama aktarılması sayesinde e-haciz sistemi oluşturulmuştur. E-haciz sistemi ile borcun tahsil edilmesi için borçlu kişinin dijital varlıklarına el konulabilir. Eğer bir kişi veya kuruma e-haciz uygulanırsa borçlunun banka hesabı, yatırım hesabı gibi dijital ortamdaki varlıkları bloke edilebilir.

E-Haciz Nasıl Uygulanır?

Haciz sisteminin elektronik ortamdaki karşılığı olan e-hacizde de tıpkı haciz gibi borçlunun devlete veya kişi ile kurumlara olan borcunu ödemesi amaçlanır. Bu nedenle uygulama aşamasında haciz ile aynı adımlar ve kurallarla ilerlenir.

E-haciz uygulaması, 6183 sayılı Amme Alacakların Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 55. maddesi uyarınca gerçekleştirilir. Bu maddede borçlu kişiye veya kuruma ödeme tebligatının gönderilmesi ve bu tebligatın gönderildiği tarihten itibaren 15 gün içinde borçlunun ödeme yapması veya mal bildiriminde bulunması gerekliliği açıkça belirtilir. Borçlu, kanunen belirlenen bu 15 günlük sürede borcunu ödemezse borçlunun dijital varlıklarına haciz işlemi uygulanır.

E-Haciz Uygulanan Borçlar Nelerdir?

Dijital varlıkların kısıtlanması ile sonuçlanan e-haciz işlemi için devlet kurumları veya finans kuruluşlarına ödenmesi gereken ödemelerin yapılmamış olması gerekir. Bu ödemelerin zamanında yapılmaması halinde tüm ödemeler, borç olarak karşınıza çıkar. Borçlu kişi veya kurumlar, Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından düzenli olarak kontrol edildiği için de borcun ödenmemesi halinde e-haciz işlemi uygulanabilir.

E-haciz uygulanabilecek bazı borçları şu şekilde sıralamak mümkün:

• Trafik cezaları
• İcra borçları
• KYK borçları
• Ödenmemiş sigorta primleri
• RTÜK tarafından kesilen para cezaları
• Vergi borçları
• Kredi kartı borçları
• Mahkeme kararı ile verilen para cezaları

Borçlar zamanında ödenmezse Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından borçlunun bağlı olduğu bankaya bilgilendirme yapılır ve e-haciz işlemi uygulanır. Borcun tahsil edilmesi için e-haciz işlemi uygulanan kişi veya kurumun hesaplarındaki varlıklar bloke edilir.

Hesaba uygulanan bu bloke, borç tutarı kadar olur. Hesaplarda borç tutarı dışında varlıklar bulunuyorsa bunlar kullanılabilir. Ancak borç tahsilatı için bloke edilen varlıklar, borcun tamamı ödenmediği sürece kullanılmaz.

E-Haciz Ödemesi Nereye Yapılır?

Borçlarda da belirttiğimiz gibi hesaplardaki blokeyi kaldırmanın yolu, borcu ödemekten geçer. İnteraktif Vergi Dairesi sayfası üzerinden borçlar ve ödeme yöntemleri konusunda bilgi almanız mümkün.

İnteraktif Vergi Dairesi sayfasına giriş yaptığınızda “Ödeme ve Borç İşlemleri” sekmesinden borçları ve borçların yanında “Kredi Kartı ile Ödenebilir Borçlar”, “Banka Kartı ile Ödenebilir Borçlar” gibi ibareler görebilirsiniz. Böylece borç ve ödeme takibini yapabilirsiniz.

Her kurumun ödeme için belirlediği yöntem farklı olabilir. Kimisi bankadan ödemeyi kabul ederken kimisi için ilgili kuruma gitmek gerekebilir. Örneğin SGK borç ödemesi Sosyal Güvenlik Kurumu sisteminden, vergi borçları ise Gelir İdaresi Başkanlığı sisteminden yapılır. Bunun için e-haciz ödemesi yaparken borcun olduğu kurumla iletişime geçmekte fayda var.

E-Haciz Ne Zaman Kalkar?

Dijital varlıklara bloke konulmaması yani e-haciz işlemi uygulanmaması için tebligattan sonra borcun ödenmesi şart. Borç ödemesi için verilen süre ise 15 gündür. E-haciz ödeme tebligatı geldikten 15 gün içinde borçlu, borç ödemesi veya yapılandırılması için ilgili kuruma başvurmalıdır.

E-haciz işlemlerinde bir hata olduğu düşünülüyor ise itirazın da 15 gün içinde yapılması gerekir. Borçlu kişi veya kurum, vergi itiraz komisyonu nezdinde borç itirazında bulunabilir. Komisyon bu itirazı değerlendirerek en geç 7 gün içinde itirazın sonucunu borçluya bildirir.

Eğer ödeme yapılması gereken 15 günlük süre geçirilirse dijital varlıklara e-haciz uygulanır. E-haciz kaldırma için de borcun ödenmesi veya yapılandırılması gerekir. Borç ödendikten veya yapılandırma yapıldıktan sonra ilgili kuruma dilekçe yazılarak e-haciz kaldırma talebinde bulunulur. Bu talep üzerine ilgili kurumdan “Borcu yoktur.” belgesi alınarak bankaya teslim edilir ve hesaplardaki bloke kaldırılır.

E-Haciz Ödemesi Taksitlendirme Yapılır mı?

Eğer borç yüksek ise tüm borcun tamamının tek seferde ödenmesi zor olabilir. Böyle durumlarda ise daha kolay ödeme yapmak için e-haciz borcuna taksitlendirme yapmak mümkün.

E-haciz borcunun taksitlendirilmesi için borçlunun, ödeme tebligatı ulaştıktan sonra 15 gün içinde ödeme için taksit talebinde bulunması gerekir. Tabii ki taksitin uygulanması için ilk ödeme olarak borcun belirli kısmının ödenmesi şart. Borcun kalanı ise borç türüne göre taksit sayısı belirlenerek aylık olarak ödenebilir.

E-Haciz Borcu Ödenmezse Ne Olur?

Borçluya ödeme tebligatı iletildikten 15 gün içinde borçlu; borç ödemesi yapmaz, yapılandırma için başvuruda bulunmaz veya itiraz etmezse borç tutarı dijital varlıklardan kesilir. Ancak borçlunun hesaplarında borç tutarı kadar varlık olmaması durumunda e-haciz işlemi, haciz işlemine dönüştürülür. Böylece borcun alınabilmesi için borçlunun gayrimenkul, araç, değerli eşya gibi mal varlıklarına el konulur.

E-Haciz Sorgulama Nasıl Yapılır?

Hiçbir kişi ya da kurum, borçlarından ötürü haciz uygulaması ile karşı karşıya kalmak istemez. Ancak bazen ödeme tebligatı gelse bile günlük yaşantının yoğunluğundan bu durum gözden kaçabilir veya unutulabilir. Böyle bir durumda dijital varlıklarınıza bloke konulmaması için düzenli olarak borç takibi yapmanızda fayda var.

E-haciz borcunu öğrenmek için bağlı olduğunuz bankanın internet bankacılığı üzerinden veya müşteri hizmetlerinden bilgi almanız mümkün. Buna ek olarak e-devlet üzerinden de e-haciz sorgulama yapabilirsiniz.

E-devlet üzerinden e-haciz sorgulaması için Gelir İdaresi Başkanlığı sayfasına girmeli ve bu sayfadan “Banka Hesaplarına Uygulanan Elektronik Haciz Sorgulama” seçeneğine tıklamalısınız. Yönlendirileceğiniz İnteraktif Vergi Dairesi sayfasında yer alan “Ödeme ve Borç İşlemleri” menüsünden “E-Haciz Bilgilerim/Borç Olmaması Durumunda Haciz Kaldırma Talep Dilekçesi” seçeneğine tıklayarak borç detaylarına ulaşabilirsiniz. 

Kısacası e-haciz sistemine, haciz işleminin elektronik ortama aktarılmış hali olarak borç tahsilatında pratik bir uygulama demek mümkün. Tabii ki bu uygulama, alıcı yani devlet için her ne kadar pratik olsa da borçlu kişi veya kurumu zor duruma soktuğu kesin. Bu nedenle e-haciz uygulaması ile karşılaşmamak için şirket ve kişisel harcamalarınızı kontrol ederek düzenli bir şekilde borç takibi yapmanız oldukça önemli.