İşletmeler hem iş verimliliği hem de şirket bağlılığı için çalışanlarına farklı yan haklar ve ayni yardımlar sunabilir. Bu yardımlardan biri de artık günümüzde hemen her işverenin sunduğu öğle yemeği yan hakkıdır. Ancak öğle yemeği yan hakkını sunmak için işletmeler farklı sistemler tercih edebilir. Kimisi yemek kartına aylık yemek bedelini yüklerken kimisi çalışanın yemek ücretini nakit olarak verebilir. Peki, yemek parasının nakit ödenmesi ne kadar avantajlı?
Bu sorunun cevabını verebilmek için yemek ücreti ile ilgili detayları öğrenmek ve farklı sistemleri incelemek gerek. O halde gelin, yemek ücreti ve yemek parasının nakit ödenmesi hakkında tüm merak edilenleri incelemeye başlayalım.
Yemek ücretinin nakit ödenmesi ile ilgili detaylara geçmeden önce işverenin yemek ücreti ödemesi yükümlülüğü konusuna açıklık getirmekte fayda var.
İş Kanunu’na göre çalışanlara verilen ücret, asıl ve giydirilmiş olarak ikiye ayrılır. Asıl ücret, çalışanların emeklerinin karşılığında aldığı ve nakit olarak ödenmesi zorunlu tutulan temel ücret yani maaştır. Giydirilmiş ücret ise asıl ücret üzerine eklenen prim, ikramiye ve ayniyardım gibi ödemeleri kapsayan ücrettir.
Giydirilmiş ücrete eklenecek kalemler ise işveren ve işçi arasında iş sözleşmesi ile belirlenir. Örneğin iş sözleşmesinde çalışana 3 ayda 1 prim ödemesi yapılacağına dair bir madde yer alıyorsa bu ek ödemeye göre çalışanın giydirilmiş ücreti hesaplanabilir.
Yemek ücreti de giydirilmiş ücret kapsamında bulunan yan hak ödemeleri içinde yer alır. Bu nedenle yemek ücreti vermek, kanunen zorunlu bir uygulama değildir ve işverenin inisiyatifine bağlıdır. Ancak iş verimliliği ve çalışan memnuniyeti açısından günümüzde pek çok işveren, çalışanlarına yemek yardımı sunar. Üstelik sunduğu bu yemek yardımı sayesinde yemek ücreti uygulamasının artması için devlet tarafından sunulan vergi istisnalarından da yararlanabilir.
Tabii ki işveren, öğle yemeği yan hakkını çalışanlarına farklı şekillerde sunabilir. Bunlardan biri de nakdi yemek yardımıdır. Nakit olarak verilen yemek ücreti, çalışanın maaşına ek nakit olarak yatırılır. İş sözleşmesinde belirlenen günlük yemek ücreti tutarı üzerinden her ay çalışana maaşı ile beraber aylık yemek ücreti yatırılabilir.
Ancak çalışanlara öğle yemeği yan hakkını sunmak için tek yol tabii ki nakit ödeme değildir. Günlük yemek bedeli istisnası şu şekillerde personele sunulabilir:
Tüm bu yöntemler sayesinde çalışanlara öğle yemeği yan hakkı sunmak mümkün. Ancak özellikle son yıllarda evden çalışma modeli daha popüler hale geldikçe şirketler daha çok yemek kartı seçeneğini tercih etmeye başlamış durumda.
“Peki, neden yemek kartı daha fazla tercih ediliyor?” diye düşünüyorsanız bir işveren olarak hem nakdi ödemeden hem de yemek kartından elde edeceğiniz vergi istisnalarına ve sağlanacak avantajlara bakmakta fayda var.
1 Aralık 2022 tarihinden önce nakit olarak ödenen yemek ücretlerinde vergi istisnası bulunmazken Gelir Vergisi Kanunu’nda yapılan düzenleme ile nakit yemek ücretleri de istisna kapsamına alındı. Buna göre hem yemek kartı hem de nakdi olarak yemek ücreti veren işletmeler, vergi istisnasından yararlanabilir. Peki, 2024 yılı için yemek bedeli istisnası ne kadar? Bunun için her sene düzenlenen günlük yemek bedeli tutarlarına bakmak gerekli.
2024 yılında günlük yemek bedelinin, %58,54 zam ile 170 TL olacağı 32415 sayılı 2. mükerrer Resmi Gazete’de açıklandı. Böylece 2023 yılında günlük 110 TL olan yemek bedeli, 2024 yılı için 170 TL oldu. KDV dahil tutar ise 187 TL. Kısacası 2024 yılı için bir çalışana,187 TL olacak şekilde yemek parası ödeme yapıldığında vergi istisnasından yararlanmak mümkün.
Yani bir işveren, çalışanlarına belirlenen tutar kadar yani 187 TL ödemesi halinde bu tutarın tamamı, gelir vergisinden istisna tutulur. Tabii ki işverenler, bu azami tutardan daha fazla yemek ücreti verebilir. Böyle bir durumda da sadece tutarı aşan kısım vergiye tabi olur.
Ayda 22 gün çalışan bir işçiye günlük 187 TL yemek ücreti verildiğinde bu çalışanın aylık yemek bedeli 4.114 TL olur. Bu tutarın tamamı, gelir vergisinden istisna tutulur. Günlük 187 TL’den daha yüksek yemek ücreti verilirse de bu bedeli aşan tutar üzerinden vergi ödemesi yapılır.
Yemek ücretinden sağlanan bir diğer avantaj ise sigorta primidir. Hem yemek kartı hem de nakit yemek parası, SGK istisnasına tabidir. 1 Ocak 2024 tarihi itibarıyla geçerli olan günlük brüt asgari ücretin %23,65’i yani 157,69 TL, SGK işçi ve işveren priminden istisna tutulur.
Tüm bu istisnalara göre çalışanlarınıza vereceğiniz yemek ücreti üzerinden günlük ve aylık vergi avantajını öğrenmek isterseniz hesaplama aracımızı kullanabilirsiniz.
Gördüğünüz gibi yemek yardımı için her iki sistemde de vergi istisnaları aynıdır. Ancak vergi istisnaları aynı olsa da nakdi ödemede KDV indirimi bulunmaz. Yemek kartında ise bu vergi istisnalarının yanı sıra %10 KDV indirimi de uygulanır.
Ayrıca uzun vadeli olarak bakıldığında nakit ödemenin özellikle çalışanlar açısından pek çok dezavantajı bulunduğunu söylemek mümkün. Çünkü nakit ödenen yemek ücreti, işverenler tarafından temel ücrete ek ödemeden ziyade doğrudan ücret olarak değerlendirilebilir. Bu durum da hem çalışanın ücret zammını hem de yemek yardım tutarını olumsuz yönde etkileyebilir. “Uzun vadede başka neler olabilir?” diye merak ediyorsanız “Yemek Yardımı İçin Nakit mi, Kart mı?” yazımızı okuyabilirsiniz.
Kısacası hem nakit ödeme hem de yemek kartı için vergi istisnası uygulansa da işverenler, sadece yemek kartı ile KDV indirimden yararlanabilir. Ayrıca yemek kartına özel kampanya ve indirimler sayesinde de sadece işverenler değil, çalışanlar da tasarruf sağlar. Bu tasarrufların yanı sıra çalışanların yemek ücretini vermek ve yemek giderlerin takibi de kart sistemi üzerinden kolaylıkla gerçekleştirilebilir.
Sonuç olarak tüm bu avantajlarından kaynaklı yemek kartının hem çalışanlara hem de işverenlere daha faydalı bir yapı sunduğu kesin. İş yerinize sağladığınız bu yararı artırmanın yolu da Edenred’in avantajlarla dolu dünyasında sizi bekliyor.
Edenred’in yemek kartı Ticket Restaurant ile aylık 2.900 TL’yi aşan, yıllık 35.000 TL’ye varan vergi istisnası ile neredeyse yemek gideri kadar tasarruf edebilirsiniz. Aynı zamanda 60.000’den fazla restoran, kafe ve 6.500 yerel market ile Türkiye’nin en geniş üye ağı ve kart kullanıcılarına özel kampanyalarla çalışanlarınıza öğle yemeği yan hakkını daha avantajlı bir şekilde sunabilirsiniz. Siz de Ticket Restaurant ile Edenred’in avantajlı dünyasına katılmak isterseniz hemen başvuru yapabilirsiniz.