E-tebligat, elektronik ortamda yapılan resmi bildirimlerin genel adıdır. Klasik yani posta yoluyla tebligat yönteminin dijitalleşmesi sonucu ortaya çıkan bu sistem, resmi kurumlar ve bireyler arasında hızlı, güvenli ve maliyeti düşük bir iletişim kanalı misyonu üstlenir. Özellikle yargı süreçlerinde, vergi dairelerinde ve diğer kamu kurumlarında yaygın olarak kullanılır.
E-tebligat için gereken altyapı sistemi, PTT tarafından sağlanır. Elektronik Tebligat Sistemi, ya da kısaca UETS, 7201 sayılı Tebligat Kanunu ile 30617 sayılı Elektronik Tebligat Yönetmeliği uyarınca oluşturulmuştur. E-tebligat kullanmak için bu sisteme dahil olmanız gerekir.
Giriş yaptığınız UETS üzerinden tebligatlarınızı görüntüleyebilir, imzalama veya arşivleme gibi seçeneklerle tebligatlarınız için gerekli işlemleri gerçekleştirebilirsiniz.
E-tebligat almak için gerekli belgeler, alıcı kapsamına göre değişiklik gösterir. Eğer tebligatın elektronik yolla yapılması zorunlu olan gruba dahilseniz yani kurum, kuruluş ve birlik ile gerçek ya da tüzel kişiyseniz ve elektronik tebligat alma zorunluluğuna tâbi tutuluyorsanız başvurunuzu zorunluluğun başladığı tarihten itibaren bir ay içinde PTT A.Ş.’ye yapmanız gerekir.
Başvuru sırasında teslim etmeniz gereken belgeler ise şu şekildedir:
Bu belirtilenler haricinde PTT A.Ş.’nin başka bilgi ve belge talep etme hakkının da bulunduğunu not olarak düşelim.
Eğer tebligatınızın elektronik yolla yapılması zorunlu değilse e-tebligat almak için yapacağınız başvuruda gereken belgeler ise şu şekildedir:
E-Tebligat gönderimi, UETS sistemi üzerinden yapılamaz. E-tebligat gönderimi için KEP sistemi kullanılmalıdır.
PTT’nin resmî sitesinden veya e-Devlet portalı üzerinden e-tebligat sorgulama işlemi yapılabilir. Bu iki sisteme giriş yaptıktan sonra tebligat sorgulaması yaparak mahkemeler ya da resmi kurumların gönderdiği belgelerin nerede olduğunu ve içeriğini öğrenebilirsiniz.
Size gelen e-tebligatları sorgulamak için ise UETS sisteminin özelliklerinden faydalanabilirsiniz. Yapılan e-tebligat, alıcının posta kutusuna ulaştığında sistem üzerinde delil oluşturulur ve gönderici bu delile bakabilir. Benzer şekilde gönderinin alıcı tarafından okunması durumunda da delil oluşturulur ve gönderici tarafından sistem üzerinde bu delil gözlemlenebilir.
E-Tebligat sistemi pek çok açıdan avantaja sahiptir:
UETS’nin sunduğu elektronik imza ve zaman damgası; alıcı, gönderici, içeriğin değişmemesi, gönderim ve alım zamanları konularında teyit ve ispat niteliği taşır.
Tebligatların alıcıya oldukça kısa sürede ulaşmasını sağlayarak hız konusunda klasik posta yöntemlerinin dezavantajlarını bertaraf eder. Tebligatların elektronik ortamda PTT A.Ş. güvencesiyle saklanması ve yetkisiz erişimlere karşı korunması da güvenliği üst seviyeye çıkarır. Üstelik tebligatın kaybolması veya yanlış kişiye teslim edilmesi gibi riskler de bulunmaz.
E-tebligat sistemi, kâğıt kullanımını azalttığı için çevreye katkıyı üst seviyeye çıkarır. Klasik tebligatların matbu evrak ve zarflar için tükettiği kâğıt miktarı göz önünde bulundurulduğunda aradaki fark çok daha belirgin hâle gelecektir.
E-tebligat sistemi, kullanıcıların her yerden ve her zaman tebligatlarına erişim olanağı tanır. İnternet bağlantısı olan herhangi bir cihazdan (bilgisayar, tablet, akıllı telefon) e-tebligat sistemine giriş yaparak tebligatlarınızı görüntüleyebilir ve gerektiği takdirde indirebilirsiniz. Bu da özellikle sık seyahat eden veya farklı şehirlerde yaşayan kişiler için büyük bir kolaylık sağlar. Ayrıca tebligatların dijital ortamda saklanma alışkanlığı edinilmesi geçmiş tebligatlara hızlı ve kolay bir şekilde erişmeyi mümkün kılacaktır.
E-tebligat sisteminin bazı dezavantajları da vardır:
Sistem üzerinde yanlış KEP adresi girilmesi, tebligatların yanlış kişilere gitmesine neden olabilir. Tebligatlarınızı düzenli kontrol etmemeniz de önemli bildirimleri kaçırabilmenizle sonuçlanabilir. Dolayısıyla kullanım pratiği açısından özen gösterilmesi gereken bir sistem söz konusudur.
Dijital yollarla indirerek arşivlediğiniz tebligatlarınızı olası bir hacklenme durumunda kaybedebilirsiniz. Dijital güvenliğinizi mümkünse iki aşamalı giriş özellikleriyle üst seviyeye çıkararak evraklarınızın güvenliğinden emin olmalısınız.
E-tebligat süresi konusunda iki ayrı kavram bulunur. İlk kavram, e-tebligat sistemi zorunluluğu üzerinedir.
E-tebligat zorunluluğu bulunan kişilerin hesap açmaları için gereken süre 15 gündür. Yani mükellefiyet kazanan, kurumlar vergisi ödeyen kişi ve işletmeler; 15 gün içinde e-tebligat sistemine başvuru yapmalıdır.
İkinci kavram ise e-tebligatın açılması üzerinedir. Fakat e-tebligat açılması için sanılanın aksine bir süre söz konusu değildir. Çünkü e-tebligat için önemli olan, gönderen kişinin tebliğidir ve sistem üzerinde bunun karşı tarafa gönderildiği kesindir. E-tebligat gönderimi sonrasında 5 gün geçmesinden itibaren hukuken tebliğin okunduğu kabul edilir.
E-tebligat adresi, UETS’yi kuran ve işletmekle yükümlü olan PTT A.Ş. tarafından verilir. Gerçek kişiler için kimlik bilgileri, tüzel kişiler için ise tâbi oldukları sistem bilgileri esas alınarak oluşturulur. E-tebligat adresinizi değiştirmek için GİB web sitesi üzerinden ilgili alana giriş yaparak elektronik ortamdaki mevcut bilgilerinizi güncelleyebilirsiniz.
UETS ile sıkça birbirine karıştırılan bir diğer kavram ise KEP’tir. “KEP Adresi Nedir ve Nasıl Alınır?” başlıklı yazımızda detaylı bilgilere ulaşabilirsiniz.